Checken. Een langdurige gangbang galore
‘Ik wou het alleen ff checken’ zegt een schattig bruinogig meisje tegen haar moeder die met vlees, pannen en champignons aan het rommelen is. Het is 2002 en met deze reclame voor een vleeskeurmerk is de Nederlandse taal weer wat verder verkracht. Checken. Checken. En haar nog infantielere broertje: ff checken.
Checken is geen woord. In ieder geval niet in het Nederlands, waar we de ’tsj’ klank gereserveerd hebben om iemand neerbuigend van repliek te dienen (ik denk hierbij aan het door mij veelgehoorde ‘Tsj jongen, ben je dom ofzo?’), en verder voor een handjevol Oostblokse en Afrikaanse aangelegenheden, krachttermen, en, ja, okee, vogels. Tsjaad, Tsjadiër, Tsjadisch, Tsjech, Tsjechen, Tsjechië, Tsjechisch, Tsjechische, Tsjecho-Slowakije, Tsjelekentsjeef, Tsjetsjeen, Tsjetsjeens, tsjilpen, tsjirpen, Tsjkalovskaja, Tsjoektsjisch, en Tsjoevasjisch.
Tsjeezus.
Maar hier bleef het niet bij, checken werd een hit. De eenmalige penetratie van ons gezamenlijke vocabulaire werd een gangbang galore (als we toch woorden mogen lenen) waarbij over de jaren heen iedereen wilde meedoen: je buurman, je oma, je bruinogige zusje, en uiteindelijk de overheid. Dit is mooi vastgelegd door Google Trends, die kijkt naar de populariteit van de zoekterm in Google:
En nu is het dus wel een woord. Waarom is dit nu zo erg, hoor ik je vragen? Omdat we ons in de luren hebben laten leggen door een reclamebureau en twee bruine ogen. En als het een vleeskeurmerk al lukt, dat de eerste plaats voor minst spannende product alleen hoeft te delen met monochrome confetti, hou ik mijn hart vast. Over tien jaar praten we allemaal half Engels, kwart BreEzah en kwart Whatsapp. Tijd voor wat tegengas. Doerak.
Aanvulling: na de redactie van Van Dale te hebben geraadpleegd, blijkt dat het woord al eerder in de Van Dale is opgenomen, namelijk sinds de elfde editie, verschenen in 1984.
Dit item is onderdeel van de serie Kaf spreekt!.
In deze themamaand over taal schrijven verschillende experts over de invloed die taal op hen heeft; in hun vakgebied, hun kunst of hun leven.
Tegelijkertijd is het minstens zo irritant als de media zulke woordjes nog altijd schuin schrijven omdat het iggenuien Nederlands is. Face it, broeder, alles stroomt. #oemelen