Uit de Lengte of uit de Breedte
Stel je eens voor dat je 55 bent. Sinds je 16e doe je lichamelijk zwaar werk. Je hebt dus al meer dan 40 jaar maandelijks je AOW premie betaald in de veronderstelling dat je op je 65e met pensioen kunt gaan. Een soort van stilzwijgend contract tussen jou en de overheid eigenlijk; jij betaalt elke maand je premie zodat de staat jou vanaf je 65e maandelijks AOW uitkeert. En dan verandert de regering per 1 januari 2013 eenzijdig de spelregels en moet jij, geboren in 1962, ineens langer doorwerken. Hoe lang precies is nog niet duidelijk, maar het ziet ernaar uit dat dit minimaal tot je 70e gaat zijn. Je vraagt je af hoe je in godsnaam nog meer dan tien jaar intens fysiek werk gaat doen, wetende dat je rug en knieën het nu al zwaar te verduren hebben.
Waarom ik als happy 30-something met een freelance bestaan hierover schrijf? Omdat ik onlangs twee verschillende artikelen voorbij zag komen, een eerste stuk over een flexible AOW-leeftijd en een tweede stuk over een kortere werkweek voor oudere werknemers. ‘Flexibel’ als in werknemers kunnen tot op zekere hoogte zelf kiezen wanneer ze willen stoppen: maximaal 2 jaar eerder of 5 jaar later dan de officiële AOW-leeftijd… En mochten mensen daar na 30 of 40 jaar trouwe dienst inderdaad voor kiezen, voor dat eerder stoppen met werken, krijgen ze een (nog) lagere uitkering. Een prachtvoorstel, niet?
Omdat de oudere werknemer wel doorheeft dat er niet veel anders op zit dan langer doorwerken, zoekt hij naar een manier om dit te realiseren. Bijvoorbeeld door minder dagen te werken. Helaas stuit dit op verzet aan de kant van de werkgevers. Het zou hen, hoe kan het ook anders, teveel geld kosten om deze toch al dure werknemers ook nog eens minder te laten werken. Daar sta je dan op je 55e, tussen een overheid die wil dat je doorgaat en een werkgever die geen concessies wil doen.
Ik weet dat het huidige AOW stelsel te duur en dus onhoudbaar is. En ik denk oprecht dat het voor ouderen niet alleen maar negatief is om langer door te werken: ze houden een voet in de maatschappij en blijven actief. Maar laten we niet vergeten dat voor een groot deel van de bevolking het beeld dat zij lange tijd van hun welverdiende oude dag hadden volledig in rook is opgegaan door het opkrikken van de AOW-leeftijd. Hoewel de meesten zich uiteindelijk bij de situatie zullen (moeten) neerleggen, is enige échte flexibiliteit hier op zijn plaats.
Een kortere werkweek lijkt mij dus pas het begin. Als daarbij Norbert zijn AOW voorstel nou nog eens grondig onder de loep neemt, zijn we denk ik al een heel eind (lees: minder AOW bij eerder stoppen prima, maar dan na 2 jaar gewoon weer op het oude niveau). Worden we straks tenminste allemaal happy 60 somethings.