Dom

Voor deze column nodig ik u uit om met mij mijn ivoren toren te beklimmen. We gaan namelijk hautain (uit de hoogte (ironie!)) over mensen praten. Domme mensen. Die ja. Ik ben een atheïst. Eigenlijk dom om dat als categorie te beschouwen, maar één van de dingen die ik doe is dus niet in God geloven. En atheïsme is in opkomst. Dat is op zich mooi, maar het geeft ook wat problemen. Er ontstaan namelijk groepen die als bindende factor hebben dat ze iets niet doen: in God geloven.

Wat deze mensen verder denken weet je niet, alleen dat ze iets niet doen. En deze groepen hebben pagina’s waar ze samen lachen om die andere groep: de gelovigen. Wat een sukkels zijn dat toch! Beetje denken dat er een God is. Snappen ze het dan niet? Nee. Ze snappen het niet. Maar is dat altijd zo raar? Wij, de hyperintelligente lezers en schrijvers van dit blog zijn natuurlijk allemaal goed bekend met de wetenschappelijke methode. We snappen wanneer iets oorzaak en gevolg is, en wanneer iets dat niet hoeft te zijn. We hebben een idee van wanneer iets een gedegen onderzoek is, en wanneer iets gewoon een poging is om een idee van de schrijver hoe dan ook te bewijzen. We hebben een idee van de wetenschappelijke consensus. Maar niet iedereen heeft dat. Sterker nog, dat is maar bij behoorlijk weinig mensen zo. En die anderen, die dommen … die zijn dus niet noodzakelijk dom. De optie blijft wel open. Als je namelijk niet helemaal vertrouwd ben met de bovenstaande concepten komt het eigenlijk al snel neer op ‘iemands verhaal geloven’. We zien het regelmatig in het nieuws, dingen als: ‘wetenschappers zeggen dat winkelen mannen impotent maakt‘. Soms is het artikel onwetenschappelijk, soms is de conclusie door de pers gewoon compleet uit z’n verband gerukt. Maar of de dingen die ‘wetenschappers zeggen‘ al dan niet daadwerkelijk de consensus van de wetenschappelijke gemeenschap vertegenwoordigen is niet voor iedereen even helder. De groeiende groep atheïsten heeft er een handje van gelovigen voor de voeten te gooien dat ze maar dom zijn omdat ze in God geloven. Maar als iemand de wetenschappelijke methode en consensus niet helder heeft, en als iemand van vrienden, familie en predikers te horen krijgt dat het God-verhaal onderbouwd en bewezen is, kunnen we het ze dan wel kwalijk nemen dat ze niet zomaar zien dat dit misschien niet de conclusie is die de wetenschappelijke gemeenschap trekt? Gaat het dan helpen om ze te vertellen dat ze dom zijn? Het lijkt mij van niet.

Maar wat werkt dan wel, als we mensen willen overtuigen van atheïsme (zal ik jou eens overtuigen van het niet geloven in iets) ? Bill Nye (The science guy) gaf het goede voorbeeld. In debat met de religieuze Ken Ham, die onder andere gelooft dat de mens vredig heeft samengeleefd met de dinosauriërs zo’n 5000 jaar geleden toen de aarde pas bestond, viel hij Ham verbazend weinig aan. Af en toe counterde hij de té domme uitspraken (’there are trees older than you think earth is’) maar vooral hield hij zich bezig met één ding. Wetenschap leuk maken. Verwondering creëeren. Kinderen enthousiast maken voor kennis, en het proces waarop die vergaard wordt. Geen hatelijk gebitch over hoe stom die sukkels wel niet zijn dat ze geloven, maar mooie verhalen over hoe tof kennis en leren en ontdekken wel niet is. En dat werkt. Dus ik zeg: gaat voort, en maak mensen enthousiast! Prikkel ze om na te denken, om te ontdekken! En als dat allemaal faalt, kan je altijd nog zeggen dat ‘wetenschappers zeggen’ dat ze een idioot zijn.

Voor een reactie op dit item, zie Dom? Een lans breken voor geloof.