Het gemak dat ik niet wil

Nieuwigheden maken ons enthousiast, maar ook bang: in welke mate gaat dit ons leven veranderen? En is dat dan ten goede of ten kwade? Zo ook met AI. Waar men vooral bang voor lijkt te zijn is dat de computers ons voorbijstreven en ‘de baas’ op aarde worden. Daarnaast is er de vrees dat zij ons zullen uitroeien omdat de mens uiterst inefficiënt en zelfs schadelijk voor zijn omgeving is. Persoonlijk maak ik me over andere dingen druk.

Gemak dient de mens

Mijn leraar geschiedenis sprak regelmatig de wijze woorden: ‘De mens is lui, egoïstisch en conservatief.’ En dit kan ik, zo’n kwart eeuw later, alleen maar beamen. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, maar over het algemeen zijn we toch altijd op zoek naar manieren om ons bestaan aangenamer en minder vermoeiend te maken. Ondertussen blijven we verzuchten dat vroeger alles beter was. Heerlijk paradoxaal, maar ook dát is menselijk: we zijn geen logische machine, geconstrueerd uit eentjes en nulletjes. Wij zijn een ietwat mislukte diersoort die af en toe lekker verrassend uit de hoek kan komen. Kunstmatige intelligentie neemt ons veel werk uit handen. In mijn werkveld, het onderwijs, wordt het gebruikt om complete lessen te creëren. Ook binnen KAF heeft het al een plekje: voor onze verkiezingsspecials (Verkiezingen101) maakten wij gebruik van door AI gegenereerde samenvattingen. Uiteraard nagekeken en aangepast vóór publicatie. Wij hoeven minder na te denken over het samenstellen van lessen en teksten, en dat is natuurlijk tijdwinst én relaxed.

Dat wil ik gvd zélf doen!

Theo Maassen ging ooit helemaal los over dubbelvla. Het zelf samenbrengen van chocolade- en vanillevla vond hij zo fijn, dat hij het zonde vond dat er nu dubbelvla in de schappen van de supermarkt stond. Zo voelt het genereren van teksten door AI voor mij. Ik wil zélf nadenken over mooie zinnen, verrassende invalshoeken en grappige verwijzingen. Op school wil ík met een mooie haak komen om mijn les aan op te hangen. Dat is wat het voor mij leuk maakt. Het werk dat ik graag uit handen zou willen geven, is het pakken van de materialen voor de knutselles. Of, beter nog: het opruimen van de zooi achteraf. Ik wil dat computers de ontbijttafel opruimen. Het onkruid uit de tuin trekken. De bladeren uit mijn goot halen. Stoffen. De was doen. En zo kan ik nog wel uren doorgaan. Dát zou ik pas intelligent vinden: als de computer eindelijk snapt dat ik mijn teksten zélf wil schrijven. Kst! Ga jezelf elders nuttig maken!

Nooit moe

Maar al met al zal ik weinig kunnen uitrichten tegen deze ontwikkeling. Anders dan mensen, wordt de computer nooit moe. Er is geen slaap nodig om te resetten, uit te rusten, onthouden, overleven. Wat dat betreft is de technologie de mens al voorbij. Ik ga er maar gewoon vrede mee hebben, denk ik. En lekker even niks doen. Relaxen. Want dat kunnen wij mensen. Eat your heart out, AIkels!