‘Klimaatverandering is een sprookje!’ roept Jim, die door zijn landgenoten is gekozen om senator te zijn in het US Congress. Niet verwonderlijk zagen we vorige keer, gezien de reacties op de online publicatie van een rapport over de invloed van klimaatverandering op kredietwaardigheid. Maar we zuchtten ook, want wanneer komt er nou eens een antwoord op het gebral van mensen als Jim. Maar dat antwoord kwam in niet mis te verstande bewoordingen van niemand minder dan meneer de President himself.

‘Jim, je bent een eikel.’ Eigenlijk kwam het daar op neer. Amerikaanse politiek is altijd prettig direct in dit soort zaken. Op het heerlijke hoogtepunt van zijn speech op de University of California vergeleek Obama het ontkennen van klimaatverandering met zeggen dat de maan uit kaas bestaat. “Climate sceptic basher in chief”, werd hij door de media gedoopt. Nadrukkelijk noemde Obama ook de rol van de Republikeinen in het tegenhouden van federale beleidsmaatregelen tegen klimaatverandering. Het wonderlijke is namelijk dat terwijl de hele wereld zich druk maakt om duurzaamheid, uitstoot van broeikasgassen en klimaatverandering, er in Amerika nog geen federaal beleid op dat gebied is. Elke poging daartoe stierf een vroege dood in ofwel de Senaat, ofwel het Huis van Afgevaardigden, waar immers elke wet doorheen moet.  Waarom? Omdat de Republikeinen ongeveer de helft van de stoelen bezitten in beide kamers en zij notoire klimaatsceptici zijn.

Het is opmerkelijk te noemen dat één van de twee grootste partijen in de VS lak heeft aan de wetenschappelijke consensus over een probleem dat niet alleen hun eigen samenleving bedreigt, maar die van de hele wereld. Maar inderdaad, als we er wat statistieken op loslaten blijkt dat slechts 70% van de Amerikanen überhaupt gelooft dat klimaatverandering plaatsvindt, waarvan zo goed als alle ontkenners Republikeinen zijn. Nog erger, de helft van die 70% denkt dat klimaatverandering puur door natuurlijke verschijnselen wordt gedreven. En ook daar zijn dat voornamelijk Republikeinen. Natuurlijk kijkt Jan Modaal niet op dezelfde manier als een wetenschapper naar zo’n tamelijk onzichtbaar, alomvattend en moeilijk te begrijpen probleem als klimaatverandering. Maar als Jan vervolgens besluit dat het hele sprookje (President Bush zei het toch zelf!) hem aan zijn derriere kan corroderen, en hij in het stemhokje met zijn tong tussen zijn tanden het hokje van de Republikeinse Jim rood kleurt, blijkt hij toch nog een behoorlijke invloed te hebben. Jim doet namelijk precies wat Jan wil: zorgen dat er helemaal niets gebeurt.

Maar hoe hard Jan en Jim ook roepen, het aantal Amerikanen dat wel degelijk vindt dat er iets tegen klimaatverandering moet gebeuren groeit gestaag. Obama weet dit, en nu ontstaat er een interessant politiek spelletje. Hij introduceerde een aantal weken terug namelijk het Clean Power Plan, een beleidsvoorstel om de uitstoot van broeikasgassen van Power Plants aanzienlijk terug te beperken. Nou ja, “voorstel”, eigenlijk valt er weinig meer tegenin te brengen. Het Clean Power Plan is namelijk een rider geworden: wetgeving die er op zichtzelf niet doorheen komt, maar wel als onderdeel van iets anders. Daarom nam Obama een filmpje op van zichzelf in een ziekenhuis voor kinderen met astma, schoof broeikasgassen onder de noemer “luchtvervuiling”, en hé! Nu past het ineens onder de Clean Air Act uit 1963.

We hebben dus de wonderlijke situatie van een meerderheid van de bevolking die wetgeving tegen klimaatverandering steunt, één partij die dit hartstochtelijk probeert tegen te houden en een president die stiekeme plannetjes en slinkse streken moet uithalen om het volk tegemoet te komen. Klimaatverandering is hiermee een uitstekend voorbeeld geworden van het disfunctioneren van een representatieve democratie in het tegengaan van een mondiale dreiging. Blijkbaar gelooft namelijk inderdaad bijna de helft van de Amerikanen dat de maan uit kaas bestaat.