Selectief scepticisme
Sinds we met z’n allen door het Coronavirus zijn getroffen gaan er geluiden op dat er eigenlijk meer, of iets anders aan de hand is. Het virus heeft een andere oorzaak, de maatregelen zijn overdreven of zelfs autoritair. Is het RIVM wel te vertrouwen? Ik probeer de mensen die dit voelen te begrijpen, en wil wat vragen stellen.
Wat als het waar is
Laten we even in het midden laten of het Coronavirus inderdaad is wat ervan gezegd wordt. Stel dat we, wellicht in de toekomst, wél getroffen worden door een dergelijke ziekte waarbij ons persoonlijke gedrag de rest van de bevolking in gevaar kan brengen. Een virus dat zich via de lucht verspreidt, een lange en asymptomatische incubatietijd heeft, en dat dodelijk kan zijn. Wat zouden dan de maatregelen wél moeten zijn? Quarantaine, lockdown, anderhalve meter en mondkapjes worden verguisd als draconische autoritaire maatregelen, maar hoe zorg je ervoor dat je land niet bezwijkt onder zo’n ziekte? Hoe ga je om met mensen die twijfel hebben aan de echtheid van de ziekte en daardoor gedrag vertonen wat andere mensen in gevaar brengt? Welke manier zou vrijheid en veiligheid waarborgen?
Hoe weet je of het waar is
Volgt natuurlijk de belangrijke vraag: hoe onderscheidt ’the real deal’ zich van een scenario waar de overheid of andere partijen met een andere agenda zo’n situatie verzinnen of uitbuiten? Hoe weet je dat er daadwerkelijk een potentieel dodelijke pandemie aan de gang is, of dat het een verzinsel is? Fouten zullen ook in het echte scenario gemaakt worden, beslissingen moeten met onvolledige informatie worden genomen en wellicht worden er onder het motto ‘geen paniek zaaien’ bepaalde stukken informatie achtergehouden. Wat zijn de ’tells’ die een echte ramp onderscheiden van een leugen?
Selectief scepticisme
Een vraag die mij persoonlijk ook veel bezighoudt: waar komt deze specifieke twijfel vandaan? Want dat men een kritische houding heeft ten opzichte van de informatie die hen wordt toegespeeld, dat kan ik alleen maar toejuichen. Maar die kritische houding is doorgaans nogal eenzijdig. Waar meldingen van het RIVM op elk detail uit elkaar worden getrokken, wordt de Facebook-boodschap van Truus die vindt dat Bill Gates hoogstpersoonlijk microchips in je vaccin stopt (ondersteund door een ongepubliceerd artikel van iemand die ooit een bachelor afmaakte en daarna geen onderzoek meer heeft aangeraakt) klakkeloos overgenomen en doorgestuurd. Dat er wellicht haken en ogen aan het ene verhaal zitten lijkt me niet wegnemen dat een alternatief verhaal even rigoureus moet worden getoetst.
Wat zeg je nou eigenlijk
Die kritische blik kan ook op het geheel geworpen worden. Wat moet er aan de hand zijn om de theorieën waar te maken? Duizenden zorgmedewerkers die liegen of hun volledige carrière kinderlijk blind of naïef zijn geweest. Moet ik vrienden van me die werken als arts en wekenlang mensen hebben zien sterven vertellen dat het allemaal een leugen is? Of dat ze zelf liegen? Dit soort beschuldigingen zijn vanuit je luie stoel makkelijk te maken, maar wat lastiger in het gezicht van de duizenden mensen die jaren van hun studie en hun leven hieraan wijden. Zo’n claim kan je niet zomaar maken: Extraordinary claims require extraordinary evidence. En daar kan de Facebook-post van Truus maar moeilijk aan voldoen.
Behalve dan dat Truus in de war is omdat een expert die met naam en toenaam ipv de doorgaans onzichtbare experts van de overheid, zegt dat het verhaal niet klopt.
Nu met corona zijn de onzichtbare experts van de overheid zelfs zodanig in de minderheid dat ik me serieus afvraag hoe je die in godsnaam nog niet bent tegengekomen.
Je lijkt net zo’n copy paster als Job van den Hurk. Waarom schrijven jullie deze meuk eigenlijk? Wat vind je zelf nieuw aan je stuk eat niet al eindeloos is geschreven door de media.
Als je je wilt onderscheiden moet je je eens op inhoudelijke zaken richten.
Dat was ook m’n doel met deze post: proberen te begrijpen waar de andere partij vandaan komt. Vandaar ook al die vragen: wat zou een goede respons zijn als er wél een dergelijke ziekte zou zijn? Hoe onderscheid je een dergelijk geval van een hoax, gezien de overheid ook in het echte geval hoogstwaarschijnlijk fouten maakt, ondoorzichtig gaat zijn, en ‘for the greater cause’ (iig naar hun inzicht) liegt.
Dat Truus in de war is is begrijpelijk. En daarom zou ik ook terughoudendheid verwachten bij het posten van nieuwe theorieën, niet de vaste zekerheid die je meestal ziet dat het allemaal een hoax is en dat de ongepubliceerde dokter van youtube wel de waarheid heeft.
We schrijven deze stukken (of laat ik voor mezelf spreken, ik schrijf deze stukken) omdat ik me zorgen maak dat mensen het onderscheid verliezen tussen op waarheid getoetste, onafhankelijk geteste gegevens en ongefundeerde onzin.