Mark mag hem David noemen, schrijft de NRC. Nederland is namelijk een ‘zeer sterke partner’ voor David. Hij spreekt met Mark over zaken die op dit moment belangrijk zijn voor Europa, nadat hij twee weken terug een klinkende zege boekte in de Britse verkiezingen. En daar heeft Europa misschien wel een hele grote rol in gespeeld.

Brexit. Het klikt als braken op een groen bordje. Maar de relatie tussen de Britten en Europa is er nooit één van spontane liefde geweest. Waar de Europese Economische Gemeenschap in 1957 startte met zes ‘kernlanden’, trad Groot-Brittanië pas in 1970 toe. Dat gebeurde na een historisch overleg tussen Edward Heath en George Pompidou, dat maar liefst 12 uur duurde. Cubaanse taferelen in Europa, waar een wederzijds wantrouwen aan ten grondslag lag. Britten laten zich niet graag door lieden van het vasteland de wet voorschrijven, en dat is nu precies het gevoel dat ze wel krijgen bij de Europese Unie.

De Europese Unie moet zich vooral niet teveel met het eiland bemoeien. De Britten zien het eerder als een gunst aan het continent dat zij lid zijn van de Unie dan andersom. Nodig hebben ze de EU niet, alhoewel dat vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal toch wel verdraaid handig is. De mening dat de EU zich vooral moet bemoeien met die centrale zaken, en zich niet moet inlaten met allerlei details die de lidstaten zelf kunnen oplossen delen David en Mark. Alleen, de Britten zoeken een uitzonderingspositie voor zichzelf in dat debat, terwijl Mark vindt dat afspraken voor iedereen behoren te gelden. Daar is immers de hele Unie op gebouwd: bindende afspraken tussen de Europese landen. Maar die gedachte van samenwerking begint meer en meer op een worsteling te lijken.

Is nu de tijd om terug te vallen op die eilandprincipes, het verschansen achter de eigen slotgracht? Terug te kruipen in de schulp van chauvinistisch nationalisme? In alle lidstaten springen de advocaten van deze gedachte als paddenstoelen uit de grond. In het licht van de mondiale ontwikkelingen is dat een zeer zorgwekkend proces waar de EU dringend notie van dient te nemen. De groeiende economische kracht van China, Afrika, Zuid-Amerika en India vraagt om een hechte samenwerking tussen de Europese landen. Daarom is het Britse referendum misschien wel het beste wat Europa had kunnen overkomen: het maakt de dreiging voor de krakende Unie reëler dan ooit.

Die mondiale ontwikkelingen vormen namelijk niet de grootste dreiging. Dat is de EU zelf, die immers uit niets anders behoort te bestaan dan de samenwerking tussen haar lidstaten. ‘Eenheid door verscheidenheid’ blijft het nobelste credo ter wereld. Maar het berust op een gedachtegoed dat langzaam aan het verdwijnen is uit de lidstaten van een Unie die daar te weinig aandacht aan schenkt.