“Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) is een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum. In december 2020 werd minister Wopke Hoekstra lijsttrekker en daarmee is hij tevens politiek leider. De partij werd opgericht in oktober 1980 als fusie van Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP).”[bron]

Het CDA partijprogramma kent drie bestanddelen: doorstarten, repareren en investeren. Er moet worden doorgestart na Corona, waarbij ondernemers hulp krijgen om geleden verliezen terug te winnen, en regels niet in de weg moeten staan om door te kunnen. Ook moet er worden gerepareerd: de negatieve kanten van het kapitalisme, en de resulterende brij van regels geven volgens het CDA de burger het slechtste van twee werelden, dat moet veranderen. Bedrijven moeten in de maatschappij staan, en het vertrouwen en de effectiviteit moet terugkeren.

Het CDA geeft aan te willen investeren in de toekomst, in Nederlandse innovatie, maar ook in een duurzame en schone toekomst waarbij gebruik gebruik gemaakt van kerncentrales, zon en wind. De Europese Unie blijft bij het CDA een belangrijk instituut waar Nederland een kernrol in speelt. Verder wordt er op verschillende manieren aandacht besteed aan burgerparticipatie in maatschappelijke besluitvorming rondom bijvoorbeeld klimaat.

Je vindt het hele partijprogramma hier.

Hieronder volgt een puntsgewijze samenvatting van het partijprogramma per thema.

EU & Buitenland

• Voorstander van EU, pleit wel voor minder uniformiteit.
• Welvarende lidstaten dragen meer bij aan EU, minder welvarende lidstaten ontvangen meer subsidie.
• Meerjarenplan voor Afrika voor ontwikkeling, armoede- en ziektebestrijding en duurzame energie en handel, om zo perspectief voor continent te vergroten, en migratiestromen naar Europa te remmen.
• Buitenlandbeleid gericht op handhaven van de rechten van de mens, strijd tegen geloofsvervolging, en opkomst voor vrouwenrechten.

Immigratie & Integratie

• Onderscheid tussen arbeidsmigranten en vluchtelingen.
• Strenge controle buitengrenzen Europa, maar humane opvang aldaar.
• Streng optreden tegen misbruik asielrecht, overlastgevers hard aanpakken.
• Initiatief voor verdrag voor terugnemen van burgers: landen zijn verplicht hun onderdanen terug op te nemen wanneer asiel is afgewezen.

Volksgezondheid & Zorg

• Minder marktwerking in de zorg: geen winstuitkeringen, geen productietargets.
• Inzet op zinnige zorg, dus rem op overbehandeling en onbewezen behandelingen.
• Geen verhoging eigen risico, en niet bij één dure behandeling je hele eigen risico kwijt.
• Inzet op actieve gezondheidspreventie: gezondere levensstijl voorkomt ziekte.

Onderwijs & Wetenschap

• Goed salaris voor de leerkracht en docent.
• Herinvoeren van basisbeurs voor studenten.
• 3x 100 miljoen euro voor onderzoek naar kanker, obesitas en Alzheimer.
• Meer investering in wetenschap, om te streven naar EU doelstelling om 2,5% van het BBP in wetenschap te steken.

Economie & Overheid

• Tijdelijk extra toptarief voor de hoogste inkomens.
• Geen belasting op spaargeld.
• Geen Europees geregelde belasting: belastingen blijven een nationale aangelegenheid.
• Stappen zetten om geen doorstroomland meer te zijn voor brievenbusmaatschappijen.

Milieu & Klimaat

• Meer ruimte en aandacht voor groen binnen de stad, voor afkoeling tijdens hitte en opvang van regenwater in de steden.
• Twaalf provinciale icoonprojecten op het terrein van duurzaamheid en schone energie.
• Verschillende plannen voor sterke reductie CO2-uitstoot, met aandacht voor een eerlijke (inter)nationale verdeling van de maatregelen en kosten.
• Duurzame energie als speerpunt – op midden-lange termijn zonne- en windenergie, vanaf 2030 kernenergie als serieuze optie met twee nieuwe kerncentrales.

COVID-19

• Opzetten van zomerscholen voor jongeren die een leerachterstand hebben opgelopen.
• Geen beperkingen wat betreft inzet van testen, beschermingsmiddelen en de capaciteit van de vitale functies om corona onder controle te krijgen.
• Kwaliteit van online onderwijs verbeteren, zonder ten koste te gaan van ook fysiek onderwijs.

Overige

• Aandacht voor de persvrijheid, in een klimaat van fake news en beïnvloeding van de publieke opinie door buitenland.
• Verschillende maatregelen ter bescherming van privacy van je (online) gegevens, en het inperken van de macht van grote tech-reuzen zoals Google en Facebook.
• Ontwikkeling van een meerjarig cybersecurityprogramma onder leiding van een Nationale Cybersecurity coördinator.
• Investeren in huisvesting: 1 miljoen nieuwe woningen binnen 10 jaar.

We vatten de partijprogramma’s samen om kiezers een goed idee te geven van de partijen, hun visies en hun belangrijkste punten per thema. Toch zijn er vaak ook dingen die je tussen de regels doorleest in een programma, die niet altijd in een objectieve samenvatting kunnen terugkomen. Omdat we het belangrijk vinden feiten en mening gescheiden te houden bieden we daarom hier ook onze ervaring van het programma aan:

Opinie

Job

Het CDA zet een solide en doordacht plan uiteen voor het Nederland van de komende jaren. Daar waar de C in CDA mij nog altijd wat terughoudende reflexen geeft, is het partijprogramma er eentje waar ik me aardig in thuis zou voelen. Het CDA is een volwassen partij die nadenkt over een breed spectrum aan belangrijke zaken, en hier realistische standpunten in aanneemt.

Wat me extra positief stemde, was hun initiatief om iedereen de kans te geven om mee te denken over hun plannen. Via Tweedehuiskamer.nl kon iedereen ideeën insturen, waar een interne commissie zich vervolgens over boog. Uit de meer dan 18.000 ideeën die via deze weg zijn binnengekomen, zijn er verschillende ook opgenomen in de uiteindelijke versie van het programma: deze worden gemarkeerd met een blauw icoontje van een opblaasbare kamerzetel.

Is het dan tijd om het CDA te rekenen tot de wat progressievere partijen? Ze zetten zich expliciet in voor vrouwenrechten, kernenergie wordt als realistische optie besproken, en ook de LGBTQ-gemeenschap wordt genoemd. Maar wanneer je gaat zoeken op termen als abortus, anticonceptie en vrijwillige levensbeëindiging, blijft het CDA akelig stil in haar programma. Is dat het achterkamertje met de C op de deur geplakt?