Waarde van een niche
Hoeveel waarde heeft een film als die qua publiek slechts een niche bedient? Heeft zo’n film toegevoegde waarde en moet dat dan wel gefinancierd worden? Ik zal je uitleggen waarom wel.
Stel jezelf een landschap voor met vijf terugkerende elementen. Iedere boom is exact als de volgende boom, alsook ook met sloten, huizen, auto’s en bedrijfspanden. De elementen verschillen uiteraard, maar een sloot is een sloot en een huis is een huis. Er heerst eenheid. Steden, dorpen, zelfs gehuchten lijken allemaal op elkaar. Het een is groter dan het ander, maar karakteristieke elementen zijn weggevaagd tot eenheidsworst en men moet goed zoeken naar details.
Deze kleinere elementen worden stilletjes aan minder opgemerkt, waarna na verloop van tijd de illusie leeft dat niemand meer om details geeft. Na een paar decennia is de eenheidsworst de norm: al wat buiten het uniforme ligt, valt af. Wel zo makkelijk voor iedereen. Uiteindelijk valt dan ook het besluit om sec de norm te vermenigvuldigen, daarvan is bewezen dat dit toegevoegde waarde heeft. Iedereen voelt zich er prettig bij: een enorme aanname op basis van de natte vinger in de lucht houden en kijken hoe de wind waait, maar ach: nobody cares.
Bij leven al dood
De zo levende bevolking hoeft zelf niet meer na te denken en functioneert in een geconditioneerd bestaan. Met andere woorden: men wordt dom gehouden en is bij leven al dood. Ontwikkeling mist en steunpilaren die normaliter leiden tot ontwikkeling zijn vakkundig de nek omgedraaid. Dat ondervangt men vervolgens met uitgaves aan innovatie, want ‘dat leidt tot ontwikkeling’. Je zou wellicht denken dat je dit leven nooit moet willen, maar als dit decennialang voort dendert weet een mens niet beter. Men mist ornamenten niet, men kent enkel het fundament. Niemand lijkt zich te realiseren dat deze manier van leven een nogal kaal bestaan is. Het is de triestheid zelve.
DDR
Het woord detail staat niet voor niets voor bijzonder: details maken het leven bijzonder. Er schuilt geen ontdekking, verbazing, inzicht, verrassing, wijsheid of zelfs oprechte ontroering in de kale vlakte met een wijds uitzicht zover je kan zien – waarin zekerheid de boventoon voert. Je weet wat je krijgt: iedere dag hetzelfde. Dat landschap is een beetje als de DDR: goedkoop, duidelijk, iedereen gelijk. Dat landschap is ook de voedingsbodem voor Nederlandse financiering voor filmproducties: als het maar romcom is, daar is sowieso publiek voor. Aangezien massa kassa is, kan je verdere beweegredenen invullen en begrijp je waarom men een oogje dicht doet tegen de verschraling van onze filmcultuur. Controversiële thema’s? Die kom je bijna niet tegen, tenzij het buitenland het al hot and happening heeft gemaakt.
Wil je dat niet? Dan is meteen duidelijk waarom de klein geproduceerde arthouse film, waar hoogstens 1000 mensen op afkomen die graag een trip beleven, juist wel met subsidie gefinancierd moet worden. Subsidie is gemeenschapsgeld, niches zijn de ornamenten van deze gemeenschap: koester die. Nog een laatste kleine tip: kijk vooral films van de nog onbekende makers en laat je verrassen.
Still frames en fotobewerking: Wouter Springer.