Waarom complottheorieën altijd zo slecht zijn

‘En als je dan de eerste letters van de laatste vijf op dinsdag gepubliceerde nieuwsberichten van de NOS op een rijtje zet zie je dat ze SATAN spellen. Dat is de Cabal.’

Voor de ongeïnitieerden, de Cabal is wat complotdenkers als Janet Ossebaard beschrijven als: “De rijke en machtige club van (Joodse) samenzweerders die de wereldbevolking eronder houdt.” Ze zijn satanistisch, pedofiel en mondiaal. En ze spelen graag dollige spelletjes waarbij ze kleine easter eggs zoals taalpuzzeltjes of rekensommetjes die tot 666 optellen achterlaten voor de oplettende kijker, want dat is typisch iets wat je als oppermachtige, contintentoverschrijdende corrupte wereldmacht zou doen.  Dat is ook hoe je zo lang zo succesvol blijft natuurlijk, een beetje geinerij tussendoor.

Ik vind het gewoon zo’n aandoenlijk beeld van hoe het is dat een kwaadaardige superorganisatie te werk gaat. Dat de satanistische, kinderverkrachtende- en bloed drinkende overheersers eens samen gaan zitten en bedenken ‘Ok, welke geheime boodschap willen we naar voren brengen? Kill kids?’ Na wat puzzelen blijkt dat daar geen lekker anagram van te bakken valt. ‘Wat dachten jullie van Media Control? Oeh, dat klinkt lekker sinister! Wat kunnen we daar van maken? Ik heb delta! Oh dat klinkt goed, wat blijft er dan over? Eh… Moronic? Nee dat is te duidelijk… Omicron? Yes! Score!’ Daarnaast is het zaak om waanzinnig goed te zijn in het faken van duizenden onderzoeken, rapportages en ooggetuigen maar tegelijkertijd wel ook informatie uit te brengen die laat zien dat je liegt, en die dan weer vooral niet te censureren. Als je écht een goede toporganisatie bent leg je net genoeg broodkruimels neer dat je wakkere medemens er precies een halfslachtig kutverhaal van kan bouwen. Het is precies hoe een debiel zou denken dat een kwaadaardige organisatie wordt gerund; een samenraapsel van science fiction en complete idioterie.

Uiteindelijk komt het allemaal neer op één ding: de wens om een held te zijn. Het is lastig te verkroppen dat de wereld soms een nare plek is waar nare dingen gebeuren niet omdat er een groot kwaadaardig complot is, maar omdat pech soms samenkomt met menselijke onkunde, en dat wel eens lelijke gevolgen kan hebben. Dat is nog lastiger te verkroppen als je zelf een beetje een betekenisloze nul bent geworden die op geen enkele manier invloed uitoefent op de publieke opinie of de maatschappelijke besluiten. En daarom zijn complottheorieën zo geil.

Want wie breekt uit de Matrix, trekt de wol van zijn ogen weg en verslaat de kwade handlangers? Wie ontmaskeren in Scooby Doo de geest in het pretpark? Wie sporen de criminele bende op, onthullen de duivelse cultus, verslaan de megalomane tiran? De helden! Noeste, dappere zielen die ook als alles tegen ze is voet bij stuk houden en samen door de waarheid vinden, en het juk van de valse overheerser van zich afwerpen. ‘Waarom zou ik dit verzinnen?’ Omdat je liever een dappere held die tegen het onrecht strijd dan een uitgerangeerde nul met een kutleven bent.