Wees waakzaam voor de geuzennaam

Wat voor de één een scheldwoord is, kan voor de ander een geuzennaam worden. Een doorkijkje in deze wereld aan de hand van de letter ‘w’.

Watergeuzen

Het is al een tijdje geleden, maar met een beetje geluk heb je er ooit weleens van gehoord: de Tachtigjarige Oorlog. In die oorlog vochten de Spanjaarden hier menig robbertje met iedereen die ze niet gezind was. Daaronder bevonden zich de Watergeuzen: Nederlandse edelen en vrijbuiters die het de paellavreters op zee moeilijk maakten. Het woord ‘geus’ is afgeleid van het Franse ‘gueux’, dat ‘bedelaar’ of ‘armoedzaaier’ betekent. Geen coole naam dus. Toch werden deze rebellerende vechtersbazen gewaardeerd om hun daden. Vandaar de term: ‘geuzennaam’.

Wacko’s en wiggas

In de jaren ‘70 mocht men in de VS iemand graag een ‘wacko’ noemen. Zo iemand was een idioot, een sukkel. Wat jaren later, we zijn inmiddels aan het begin van onze eeuw aanbeland, waren de ‘wiggers’ of ‘wiggas’ in opkomst: witte (toen nog blanke) jongens en meisjes die zich kleedden en gedroegen alsof zij van kleur waren. Niet iedereen vond het erg om ‘wigga’ genoemd te worden: Eminem spon er garen bij en Anouk schreef er trots een liedje over.

Willy, woke, wappies

In 2013 kwam er een W aan de macht: ‘Drie vingers in de lucht, kom op, kom op!’ Maar de letter bleef miskend. Willem-Alexander is dan wel onze koning, onder de naam ‘Willy’ tovert hij een grotere glimlach op onze gezichten.
Dan de lui die zich ‘woke’ noemen. Deze groep wordt over het algemeen gedoogd maar eveneens beschimpt om hun identiteitspolitiek. Het begon als een beweging tegen racisme, maar oogst de laatste tijd meer hoon dan lof door de aan hen toegeschreven ‘cancelcultuur’. Of dat terecht is? Ik weet het niet, maar de formule doet denk ik niet meer wat hij zou moeten doen.
Mensen die zichzelf kritisch noemen omtrent corona en vaccinaties, worden tegenwoordig bestempeld als ‘wappie’. Een denigrerende term, waar ik van baal. Ik ben het qua inhoud ééns met de bevechters van deze ‘mensen met gezond verstand’, maar zie ook dat de bijnaam inmiddels verwordt tot geuzennaam.

‘Wees geen’

Als er geen woorden zijn voor iemand waar je het niet mee eens bent, maar je wilt tóch op de man spelen, dan kun je tegenwoordig ‘Wees geen’ uit je hoge hoed toveren. ‘Wees geen Hugo’ of ‘Wees geen Sietske’. Hiermee maak je duidelijk dat je het niet eens bent met die persoon, maar in plaats van de gedachte, kraak je diegene zélf af. Niet sjiek, niet sterk.

We verheffen onszelf graag boven de ander, maar kiezen daarvoor de meest kinderachtige vorm. Probeer de ander niet meteen in een hokje te zetten. Voor je het weet gaan ze behangen en slingers ophangen, en willen er juist meer mensen in dat hokje. Ga met open vizier de discussie met elkaar aan, dan zingen we uiteindelijk gezamenlijk mee met Louis Armstrong: ‘What a wonderful world’.