Ze(e)

‘Ze is vermoord,’ zegt de rechercheur. ‘Noodhulpdiensten hebben het nog geprobeerd, maar het mocht niet meer baten …’
Daar ligt ze. Geen op en neergaan meer.
Geen ritme. Stil en ademloos.

Omwonenden zijn geschokt.
Ze is jarenlang vergiftigd, mishandeld en misbruikt.
Iedereen zag het, maar niemand heeft het gemerkt.

Moord met voorbedachte rade? Of was het toch de onzorgvuldigheid met de dood als gevolg?
Wie zal het zeggen.

De uitkomst is hetzelfde. Een levenloos lichaam
bedekt met een wit laken.

De rottende zilte lucht vult de grenzeloze ruimte.
De bodem is onder haar weggeschopt.
Uiteindelijk was de verdrinking haar ondergang.
Wie had dat gedacht?

Iedereen wist het, maar niemand zei iets.

De Waddenzee is vermoord.

++++

Surrealistisch?

Er zijn grote zorgen over de toekomst van de Waddenzee: men is bang dat zij verdrinkt. Het klinkt surrealistisch, maar met de zakkende bodem en het stijgende water van de Noordzee is dit in wezen wat er gebeurt. Zij wordt opgeslokt door de Noordzee, waarmee het ecosysteem van de Waddenzee niet langer zal bestaan.

Een oplossing die mogelijk kan helpen is om de Waddenzee rechtspersoonlijkheid toe te kennen. Dat wil zeggen dat de Waddenzee rechten en plichten krijgt. In verscheidene landen kent met al een vorm van rechtspersoonlijkheid voor natuurelementen. In Nieuw Zeeland werd in 2014, als eerste rivier ter wereld, de Whanganui rivier aangemerkt als rechtspersoon. Sindsdien kunnen voogden van de rivier andere partijen voor de rechter dagen, mochten deze het welzijn van de rivier schaden. Ook in Nederland wordt al enige tijd gepleit voor meer rechtspersoonlijkheid voor natuurelementen. Dat er een verandering gaande is over de manier waarop we in Nederland over onze omgeving denken is ook te zien aan de wetswijziging waarin dieren niet langer als puur economisch-zakelijke objecten worden gezien, maar een speciale positie hebben verkregen in het recht. Artikel 2A van boek 3 is later toegevoegd aan het wetboek en luidt “Dieren zijn geen zaken” (lid 1). Gevolgd door “Bepalingen met betrekking tot zaken zijn op dieren van toepassing, met in achtneming van de op wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde beperkingen, verplichtingen en rechtsbeginselen, alsmede de openbare orde en de goede zeden” (lid 2). We weten dat dieren dus geen zaken zijn, wat zij wel zijn, dat houdt de wetgever nog graag even voor zich. Toch geeft het juridische karakter een belangrijke basis om dierenleed tegen te gaan.

Of de Waddenzee gebaat is bij een eigen rechtspersoonlijkheid durf ik niet te zeggen (kan zij dan ook gedaagd worden voor onrechtmatige vernieling? Wie spreekt dan namens haar?). Wel is duidelijk dat als er geen andere manier van met haar omgaan komt, zij zal verdrinken. Als zij een (rechts)persoon was geweest, hadden we op die mededeling misschien anders gereageerd.