Manipuleren
Sociale verschijnselen, een bloemlezing. Aflevering 2: manipuleren.
Picture this: Je bent midden in de stad aan het lopen en eigenlijk net iets te snel. Lopen lopen lopen PATS, je struikelt! Maarrrrr je bent niet voor één gat te vangen en weet al snel het evenwicht te herstellen en bent weer in staat om de weg te vervolgen. Voor omstanders zag het er waarschijnlijk nogal grappig uit. Wat doe je op dat moment, vlak na het herstellen van het evenwicht?
A) Je maakt contact met de mensen om je heen en geeft de gelegenheid om beide partijen even lekker te laten schaterlachen.
B) Je doet alsof er niks is gebeurd en loopt zo snel mogelijk door.
C) Anders, namelijk …
Waarschijnlijk gaat meer dan de helft voor optie B. Ik weet dat ik in meer dan de helft van de keren dat ik bijna struikel of uitglij als het glad is gewoon doe alsof er niks aan de hand is. Lange sprint op het perron getrokken maar toch net te laat voor de deurtjes van de trein? Niks-nakkes-nada, jongen, geen probleem!
De socioloog Erving Goffman legt uit dat we dit doen omdat we niet aan anderen willen toegeven dat we in een ‘minor crisis’ zitten. Een ongewone situatie masseren we weg met doodnormaal gedrag en daarmee redden we ons gezicht. We moffelen zaken die over kunnen komen als minpunten onder het tapijt en houden daarmee onze uitstraling onder controle en (voor onszelf) op een positief level.
Waarom doen we dit in vredesnaam? Omdat we verslaafd zijn aan het gevoel dat we te benijden zijn. We willen niet dat anderen ons als laag of lager kunnen inschatten. We bluffen onszelf voortdurend omhoog en houden anderen in de waan dat wij begerenswaardig zijn. Dit manipuleren van het beeld dat de ander van jou heeft, noemt Goffman impression management
Ok, ik wil niet iedereen over één kam scheren, want natuurlijk geldt dit niet voor iedereen. Zo is namelijk onze actieheld Arnold Schwarzenegger hier een uitzondering op. Arnold heeft aan impression management een broertje dood – tenminste, als er levens op het spel staan.
Uitdaging van de week: ga even een dagje na (of als je dat niet vol kan houden: een uurtje) in hoeverre en op welke momenten dan wel niet allemaal jij in de ban bent van impression management. Ik geef je vast drie ingangetjes: het moment dat je ’s ochtends je kleren aantrekt, het moment dat je een bericht op je Facebook-tijdlijn zet en het moment dat je ’s avonds laat een dampend vol cafeetje binnenkomt.
Fijne week!