We gaan het hebben over Terugnemens. Een Terugnemen is een goed voornemen waarvan je bijtijds denkt ‘Dat is niet haalbaar en ik word er ongelukkig van.’ In mijn praktijk kom ik 365 dagen per jaar goede voornemens tegen. Dat is goed, doelen stellen kan heel motiverend werken. Toch, van al de nieuwjaarsvoornemens is 30% opgegeven na een week, en 81% na twee jaar, zo onderzochten verslavingswetenschappers. Ook zijn er bepaalde voornemens die ik direct naar de categorie ‘Terugnemen’ zou willen verplaatsen.

Iedereen een fitgirl

Terugnemen: ‘Mijn voornemen is om gezond te worden.’

In mijn praktijk zit een zwaarlijvige, kortademige vrouw met chronische rugontsteking, dit heeft ze een maand geleden te horen gekregen. De aanmeldreden is ‘depressie’. Met pijnstillers kan ze prima met haar ontsteking leven zonder dat er iets hoeft te veranderen. Ze zou kunnen werken, sporten, eten en drinken. Toch heeft ze zich alvast ziek gemeld.

‘Heb je veel last van je klachten?’ vraag ik.
‘Nee, dat valt eigenlijk heel erg mee. Maar ja, ik ga toch maar stoppen met werken, denk ik. Want dit is geen leven.’

Ze piekert er, sinds ze de diagnose weet, elke dag over. Ze kookt niet en komt haar huis amper uit. De ziekte bepaalt haar hele leven, zo lijkt het. Maar het is geen kanker. Ze gaat er niet aan dood. Toch kan ze zichzelf niet accepteren als een persoon die een ziekte heeft waar je verder niets van merkt maar die daar elke dag een pilletje voor moet nemen.

‘Waarom is dit geen leven?’ vraag ik. ‘Ben je bang dat je klachten erger worden? Want de dokter zei van niet.’
‘Nee, dat is het niet,’ fluistert ze, ‘Ik had nooit ziek mogen worden, begrijpt u? Ik eet probiotisch, ik doe elke week een healing. Ik zou nu gezond moeten zijn volgens de natuurgeneeswijze. Dat is mijn geloof.’
Stilte.
‘Ik geloof ook in reïncarnatie, dit lichaam is een tempel en ik heb hem vervuild. Je blijft gezond als je niet de verkeerde dingen eet en geen misdaden begaat. Dus ik doe iets fout. Iets in mijn voeding, iets in mijn energie. Mijn voornemen is om weer helemaal gezond te worden.’

Om met een bekende blondine te spreken: ‘Let it go‘. Ik probeer haar te vertellen dat ziek zijn niet haar schuld is. Dat volledig gezond en topfit zijn niet een doelstelling hoeft te zijn. Maar deze vrouw houdt er heel ander ideeënsysteem op na dan de huisarts, de medische wetenschap en ik. Ziek zijn staat in haar religie gelijk aan falen. Haar voornemen is om kerngezond te worden. Dus doet ze weer een kuurtje, weer een ander voedingspatroon. Ze blijft hopen op genezing. Maar een soort fitgirl zijn is voor deze vrouw onhaalbaar en dit streven gaat haar zeker niet gelukkiger maken, of het slechte eten, niet bewegen en niet werken doorbreken.

Beter voornemen: ‘Ik ga drie avonden per week voor mezelf koken.’
Hoe het afliep: haar lat-relatie trok de halve week bij haar in. Die kookt nu elke avond.

De liefde, per direct en wel nu

Terugnemen: ‘Ik wil nog voor het eind van de maand een relatie.’

‘En deze keer een serieuze.’ voegt hij er nog aan toe. Voor mij zit een goedgeklede man. Hij is net succesvol afgekickt van een gameverslaving én hij heeft een hond genomen én een sportschoolabonnement.
Aanmeldreden: ‘Ik ben depressief omdat ik eenzaam ben. En ik ben eenzaam omdat ik depressief ben.’
‘Ze was wat jonger dan ik, heel mooi, heel slim. Veel liever dan mijn ex. Maar ze wilde per se reizen. Ik heb hier net een vaste baan. Ze zei: als ik je vijf jaar later tegen was gekomen, was het perfect geweest. Nu ben ik wéér alleen. Het moment was verkeerd. ‘
‘Dat is rot. En wat heb je verder geprobeerd om de eenzaamheid te doorbreken?’
‘Mijn ex woont heel dichtbij, om de hoek. We zorgen nog samen voor de hond. Ik dacht, het is toch fijn om af en toe iemand over de vloer te hebben, minder stil in huis. Voor Jackie bedoel ik, die kan daar niet tegen. Dus ik heb, voor Jackie dus, mijn ex even laten langskomen. Tegen de eenzaamheid.’
‘En hielp het?’
‘Nee, het is een takkefeeks. Haar persoonlijkheid is verrot en ze is ook weer aan de drugs. Wat doe ik toch verkeerd dat ik geen vrouw kan vinden?’

Wederom: Let it go. Bijpassende persoonlijkheden, maar verkeerde timing. Goede timing maar verkeerde persoonlijkheden. Geldgebrek. Tijdgebrek. Schoonfamilie. Religieuze geschillen. Andere prioriteiten. Drugs. Issues. Trauma’s. Er zijn wel honderd redenen waarom een relatie niet kan werken. Jouw eigen invloed daarop is maar miniem. Bedrijfskundige Stephen Covey vatte het ooit samen in de theorie van de circle of influence. Veel voornemens hebben een deel bínnen en een deel buiten onze invloedssfeer. Het deel buiten onze invloed vergeten we vaak, maar we verwijten het onszelf wel. Bijvoorbeeld: een leuk verjaardagsfeest geven. Binnen je invloed: lekkere hapjes halen, vrolijke muziek opzetten. Buiten je invloed: het was noodweer. Zelfs ‘een leuk feestje geven’ is dus niet geheel binnen onze controle. Ook relaties zijn tweerichtingsverkeer: jijzelf kan wel alles goed doen, toch kan de ander er nog niet klaar voor zijn. Je moet ook geluk hebben. ‘Voor het einde van de maand een serieuze relatie hebben’ is dus geen haalbaar voornemen.

Beter voornemen: ‘Ik ga mijn collega mee uit vragen / ik ga me aanmelden voor een datingsite.’
Hoe het afliep: Hij kwam in contact met leuke mensen bij het zoeken naar een adoptiegezin voor zijn hond.

Een goed goed voornemen: hoe moet dat dan wel?

Definieer je voornemens smart. Inderdaad, hippe managerstaal, maar het verheldert wel.

S – Specifiek. Definieer wie, wat, waar. Terugnemen: ‘Sporten.’ Beter voornemen: ‘Ik ga me inschrijven voor de sportschool hier om de hoek met een halfjaarabonnement synergy’.
M – Meetbaar. Noem getallen. Terugnemen: ‘op de hoeveelheid alcohol letten.’ Beter: ‘Maximaal 2 glazen wijn per week drinken, in die duralex glaasjes, niet de kelken van mijn schoonouders.’
A – Acceptabel. Wil je het wel echt? Is het jouw doel, of is het opgelegd? Je eigen bereidheid om te veranderen, veel meer dan vrienden die je ondersteunen of positief denken, bleek in voorgenoemde onderzoeken het best te voorspellen of je je voornemen volhoudt.
R – Realistisch. Overdrijf niet. ‘Ik ga elke dag assertief zijn tegen mijn baas’ kan ervoor zorgen dat de werksfeer onhoudbaar wordt. Beter voornemen: ‘Ik ga die en die werkzaamheden aankaarten en aangeven dat ik ze niet meer wil doen.’
T – Tijdgebonden. Zonder deadline gebeurt er vaak niets. Niet: een foto met onderschrift ‘Studiedagje’ op Instagram zetten. Beter: ‘Ik ga de komende twee uur de eerste twee pagina’s van dit artikel lezen. Ik zet een timer.’

Goed terugnemen!