Generation WHY?

Jasper zuchtte. Hij zat tegenover mij aan een houten tafeltje, een kop dampende cappuccino voor hem. Althans, dat dacht ik, het bleek echter een doppio espresso machiato te zijn. “Kijk man, het is natuurlijk prima allemaal. Ik bedoel, elke maand krijg ik netjes mijn salaris, en op zich is het werk natuurlijk niet verkeerd. Maar je wilt natuurlijk op een gegeven moment ook iets betekenen, toch?”
Ik keek hem aan en knikte, omdat ik niet goed wist wat ik hierop moest zeggen, behalve dan dat hij een nieuw stopwoordje had opgedaan. Maar dat leek me ongepast.
“Weet je, op een bepaald niveau betekent elke baan natuurlijk wel iets voor iemand anders. Welcome to the machine enzo, je weet wel. Maar er zijn zoveel grotere problemen in de wereld dan het verbeteren van het ICT-systeem van die bank. Ik bedoel, alles gaat kapot aan de EBOLA, Afrika lijkt opnieuw gekoloniseerd te worden en dan is er natuurlijk nog IS.”
“Natuurlijk.” Zei ik. Ai, toch niet in kunnen houden.
“Ik voel gewoon dat ik daar iets moet gaan doen, weet je. Ik denk dat ik echt iets kan toevoegen namelijk, helpen om echt iets te veranderen. Maar… “
“Waar begin je.” Vulde ik hem aan.
“Ja precies.” Zei hij. “Dat is natuurlijk de vraag.”
Ik klemde mijn lippen op elkaar.
Dat was natuurlijk zijn vraag, maar eerlijk gezegd absoluut niet de mijne op dat moment. Hoe langer ik met Jasper praatte, hoe meer me duidelijk werd wat een problematisch exponent van zijn generatie hij was geworden. Een generatie die wordt aangeduid met termen als de “Millennials”, “Generation 9/11”, of de meest bekende typering: “Generation Y”. Er is bijzonder veel over hen geschreven, maar Jasper vatte het eigenlijk prachtig samen. Generation Y voelt zich betrokken en begaan met de wereld, en bovendien ook zeer capabel om iets te doen. Stuk voor stuk bijzondere mensen die iets bij kunnen dragen aan het verminderen van de mondiale ellende. Waar hun grootouders met hun voeten vast zaten in de klei, en hun ouders met de knieën klem onder het bureau, is Generation Y vrij om te gaan en staan waar ze willen. Studeer waar je zin in hebt, met jouw unieke gaven kom je hoe dan ook goed terecht. Jij bent ervoor gemaakt de wereld een stukje beter te maken. You! Are destined for greatness.
Waarom, Jasper? Dat was mijn vraag. Waarom wil je dat? Op het eerste gezicht natuurlijk niets dan lof voor jou en je medestanders. Maar waarom ben jij Lancelot en beschouw je de rest van de mensheid als jouw Guinevere? Een nobele queeste, blind varend op je moreel kompas. Maar Jasper, waar komt dat kompas vandaan? Is dat samen met de ongekende rijkdom meegekomen die je van je ouders kreeg? Het is een bekend fenomeen dat die rijkdom de noodzaak tot “werken voor brood op de plank” wegneemt, en juist deze op het oog zeer nobele doelen van je voedt. Maar net zoals bij Lancelot en Guinevere maakt ook jouw queeste misschien meer kapot dan je denkt. Er werd deze week al gesproken over een “verloren generatie”, nu de werkeloosheid onder jongeren de 10% heeft overstegen. Met de blik op oneindig stoot je je hoofd het hardst. Dat is dan misschien eerder te wijten aan je ouders, want de wereld wacht echt niet op 7 miljard nieuwe wereldleiders. Toegegeven, het kan natuurlijk ook wel. Als jij het echt wilt en bereid bent er alles voor op te geven, zal je misschien uiteindelijk alles winnen. Maar Jasper, kijk naar jezelf. Nee, kijk in jezelf. Is die drang om de wereld te verbeteren daadwerkelijk een drang om de wereld te verbeteren? Is het niet eigenlijk een verkapte, zeer goed ingekapselde vraag? De naam van je generatie is wat dat betreft goed gekozen, want als je het uitspreekt staat er:
Generation WHY?
Waarom, Jasper? Waarom?
Dit was de eerste column in een serie over Generation Y. Een serie over ambitie en tegenstrijdigheden, over vragen en wellicht ook antwoorden. Daarom, volgende keer meer. Natuurlijk.
Die nieuwe generatie houdt mij natuurlijk ook bezig. Hoewel ik deze generatie vaak paradoxaal vind (ene kant milieu-bewust en aan andere kant verre reizen aan het maken (zeer slecht voor milieu), vind ik de betekenisdrift toch prijzenswaardig. Het opportunisme van de vorige generatie, aan de top vaak immoreel, waardoor terecht cynisme in zaken als politiek en multinationals ontstaan is, noopt (ons) millenials na te denken over hoe wij het dan wel anders zouden kunnen doen, want ‘wij zijn de toekomst’. Zijn wij in een stadium gekomen van het ‘einde van de geschiedenis’, en dienen wij daarom ons te berusten in het lot van het dagelijk leven, of kunnen wij deze wereld beter,rechtvaardiger maken. Niet zozeer het de keuzevrijheid, als wel de enorme hoeveelheid informatie die ons ter beschikking staat, is een aanleiding om tegen de dilemma’s aan te lopen en af te vragen ‘waarom?’. Is de wereld wel te veranderen? Wat kan je aandeel hierin zijn? Hoe kun je voorkomen net zo opportunistisch te worden als de zelfverrijkende, zelfingenomen generatie voor ons. Vragen die gesteld dienen te worden om juist een moreel kompas te ontwikkelen, waar anderen dat nagelaten hebben. Misschien moeten we ons berusten in ons lot en is de mensheid niet te beteren, maar we kunnen het in ieder geval proberen. Proberen beter te doen dan de generatie die door haar koopzucht de crisis van 2008 heeft laten gebeuren, wat de werkelijke oorzaak is voor de hoge (jeugd)werkloosheid…
Dank voor je reactie EJ! Leuk, want je noemt een heel aantal punten die ik de volgende keer aan bod wil laten komen. Interessant is bijvoorbeeld de relatie tussen keuzevrijheid en informatie die je noemt. En koopzucht zou juist een crisis moeten voorkomen, als we de economen moeten geloven ;)