Lezen voor een weddenschap

Op dit moment loopt de campagne ‘De Weddenschap’ van Stichting Lezen voor het tiende jaar. Een feestelijk jubileum! Elk jaar kent deze actie dezelfde formule: BN’ers dagen middelbare scholieren uit om net als zij drie boeken te lezen in zes maanden tijd. Dit jaar doen Dio, Jeangu Macrooy en Famke Louise een duit in het zakje. Vooral over de deelname van Famke Louise wordt over het algemeen lacherig gereageerd. Is dat terecht? Moeten we niet alle initiatieven om jongeren meer te laten lezen, toejuichen? Ik twijfel over De Weddenschap…

Allereerst het promotiefilmpje waarin de drie musketiers op semi-komische wijze hun boekkeuzes toelichten: tenenkrommend. Slapstick met  stock montage-effecten. Vinden jongeren dit leuk? Het lijkt meer iets voor peuters, die houden van dit soort humor.

Dan het item van ‘Dit is M’ vorige week maandagavond. De drie ambassadeurs zaten aan tafel, vier scholieren in het publiek. Die jongeren mochten meepraten over lezen en boeken, maar meer dan ‘Ik vind lezen niet leuk’ en ‘Een weddenschap aangaan vind ik wel leuk’ kwam er niet uit. Het kan aan de vraagstelling gelegen hebben, maar als dit onderdeel van het programma iets níet deed, was dat leesmotivatie opwekken.

In ‘Dit is M’ ging het ook al even over het aantal boeken. Drie stuks in een half jaar tijd. Serieus? Lezen jongeren al zó weinig dat dit tot weddenschap mag worden verheven? Ik heb de boeken van Jeangu eens op een rij gezet qua leestijd: ongeveer 15 uren. Dat komt neer op 2,5 uur lezen per maand, 35 minuten per week, 5 minuten per dag. Ligt het nou aan mij of is dat super weinig? De gemiddelde jongere zit bijna 2,5 uur op social media per dag. Dan kun je met 5 minuutjes lezen toch niet spreken van een echte uitdaging? Of überhaupt van leesplezier.

Dat ik zo met cijfertjes zit te goochelen, is niet vreemd. Je komt het elke dag tegen: statistieken. Alles wordt erin gevangen. Of de cijfers nou kloppen of niet. Alle onderdelen van ons leven kunnen we in kaart brengen met toegewijde apparaten of apps. En dat trékt aan ons. We delen ons hardlooprondje, foto’s voor- en na een dieet waarbij we trots vermelden hoeveel kilo’s geleden de linkerfoto is. We duiken met zijn allen op gepubliceerde cijfers en verbinden daar 1001 verschillende conclusies aan, zonder al teveel na te denken of te onderzoeken. We kijken snel of de leestijd van een online artikel niet te gortig is en past in ons toiletbezoek. We springen van cijfer naar cijfer en willen de eindscore weten, niet hoe je daaraan komt.

Zo ook deze meneer. Terwijl ik wil pleiten voor meer inhoud, speur ik naarstig naar gegevens rondom het al dan niet bestaande succes van De Weddenschap. Waarom? Omdat ik wil weten of dit medicijn werkt. Maar het is niet een medicijn dat we nodig hebben, maar meer rust en tijd om lekker te lezen. En dat gunt de jongere zichzelf niet, want die tijd is niet te vertalen in likes of scores.